بازرسي چشمي جوش
1. شرايط عمومي
1-1 كاربرد . اطلاعاتي كه در اين راهنما آمده است براي مسئوليتها و وظايف عمومي بازرسان چشمي
جوش و همچنين كساني كه مسئوليتها و وظايف دقيقي كه در كد و استانداردهاي خاصي تعريف شده ، قابل
قابل اعمال به جوش تدارك ديده شده (VI) اجرا مي باشد. اطلاعات مربوط به روشهاي آزمون چشمي
است.بازرس بايد دانش هر يك از اصول و روشهاي آزمون موردنياز جهت يك جوش مشخص را داشته
باشد.مديريت و نظارت بازرسي بايد از اصول و روشهاي اعمال شده ،درك كافي داشته باشند و اين جزئي از
مسئوليتهاي آنان مي باشد. اين مسئوليت همچنين شامل شرايط و تاييديه بازرسان مي شود.در اين رابطه
كه (American Welding Society) تاييديه هاي موجود در استاندارد موسسه جوشكاري آمريكا
تاييد شده برنامه بازرسي جوشكاري است ،مورد استفاده قرار مي گيرد.
طراحي و ذكر خصوصيات مناسب مربوط به بازرسي چشمي بايد به عنوان قسمتي از قرارداد در نظر گرفته
شود. در غياب چنين ملزوماتي از سازنده بايد خواسته شود كه بصورت كتبي ،جزئيات روشهاي مورد استفاده
شامل روشهاي آزمون را تهيه كند.
استانداردهاي پذيرفته شده بايد از طريق سازنده و خريدار ، قبل از هر گونه شروع جوشكاري ، دقيقا درك و
تفهيم شود.اين مساله فقط به خاطر استفاده موثرتر از روشهاي آزمون نمي باشد بلكه براي جلوگيري از
بوجود آمدن ناسازگاري روي جوشكاري انجام گرفته است كه ايا جوشكاري رضايت بخش و بر طبق
خصوصيات ذكر شده در قرارداد بوده يا نه.
1-2 هدف . اين راهنما شامل زمينه اي از اصول ضروري براي پرسنلي كه بازرسي چشمي جوش را انجام
مي دهند، همچون توانايي ها و محدوديت هاي فيزيكي ، مثل دانش فني ، آموزش، تجربه، قضاوت و
تاييديه مي شود.اين راهنما اصولا يك معرفي از آزمونهاي چشمي مربوط به جوشكاري را در برمي گيرد. اين
بازرسي ها بر حسب زماني كه انجام مي گيرند در سه بخش طبقه بندي مي شوند:
1) قبل از جوشكاري )
2) در حين جوشكاري )
3) بعد از جوشكاري )
بازرسي چشمي ممكن است بوسيله افراد يا سازمانهاي مختلفي انجام گيرد.افرادي كه بازرسي چشمي را در
مراحل جوشكاري انجام مي دهند شامل جوشكاران ، ناظران جوش ، بازرس جوش كارفرما، بازرس خريدار
يا بازرس تنظيم كننده ، مي شوند.همچنين در اين جزوه در مورد وسايل و تجهيزات بازرسي چشمي كه
مكررا استفاده مي شود همچون وسايل اندازه گيري و دستگاههاي نشان دهنده مروري شده است.يك
بخش نيز در مورد ركوردهاي ثبت شده است وابعادي را كه در يك سند رسمي نتايج بازرسي چشمي بايد در
بازرسي چشمي جوش 88
٢
نظر گرفته شود را بيان مي كند. بالاخره اين راهنما مرجع يا مطالب بيشتري را در بر ميگيردكه ضرورت
هايي با جزئيات بيشتر را براي برنامه هاي بازرسي چشمي ويژه در اختيار قرار مي دهد.
-2 پيش نيازها
2-1 اطلاعات عمومي. همانند روشهاي ديگر بازرسي غير مخرب، پيش نيازهاي مختلفي وجود دارد كه
بايد قبل از انجام آزمون چشمي در نظر گرفته شود. بعضي از مشخصات بسيار رايج كه بايد در نظر گرفته
شود در پايين بحث شده است.
2-2 تيزبيني. يكي از پيش نيازهاي بسيار واضح اين است كه بازرس چشمي تيزبيني و دقت چشم كافي
براي انجام بازرسي داشته باشد. در اين مورد بايد بينايي كافي در دور و نزديك با استفاده از عينك يا بدون
آن در نظر گرفته شود.يك بازرسي چشمي دوره اي مستند از ملزومات بسياري از كدها و مشخصات مي
باشد و معمولا بعنوان تمرين خوبي در نظر گرفته مي شود. تست چشم (بينايي) بوسيله يك شخص
و يا كمك (CWI) به عنوان بازرس جوش تاييد شده AWS صلاحيت دار،يكي از پيش نيازهاي تاييديه
مي باشد. (CAWI) بازرس جوش تاييد شده
2-3 تجهيزات . آزمون هاي چشمي كه به استفاده از ابزار و تجهيزات ويژه اي نياز دارند، به كاربرد و
ميزان دقت مورد نياز براي بازرسي بستگي دارد.بعضي از ابزار ممكن است به خصوصيات خاصي قبل از
استفاده نياز داشته باشند مانند كاليبراسيون. اگر چه در اين راهنما بطور اجمالي درباره آزمون چشمي بحث
شده است ولي مفاهيم مختلف و تنوع زيادي در تجهيزات وجود دارد.
بعنوان يك قانون عمومي آن ابزاري كه با يك كد و مشخصات ويژه اي مطابقت مي كند، و براي اندازه
گيري با دقتي كه قابل پذيرش باشد يا با نياز بازرسي توافق كند مي تواند استفاده شود.
2-4 تجربه و كارآموزي . از ديگر پيش نياز ها اين است كه بازرس چشمي بايد دانش و مهارت كافي
بر انجام دقيق آزمون داشته باشد. دانش و مهارت از طريق تحصيل و يا كارآموزي بدست مي آيند. هر دو
روش بصورت (كلاسهاي آموزشي) و يا در كار مي توانند حاصل شوند. تنوع روشها و پروسه هاي كسب
كردن دانش و مهارت بسيارند ولي هنر خوب قضاوت كردن به راحتي و آساني بدست نمي آيد. بايد به افراد
مختلف فرصت كافي براي درك نكات كليدي راجع به آماده سازي اتصالات ، پيش حرارت جوشكاري،
مواد مصرفي جوش و ديگر مواد داده ، (Distortion) تغيير شكل جوش ، (Interpass) دماي بين پاس
شود. بعلاوه زمان داده شود تا با بسياري از انواع گوناگون ساخت آشنا شوند.
2-5 پروسيجرها . پيشرفت روشهاي استاندارد كه روش شناسي (متدولوژي) آزمون و ميزان پذيرش را
پوشش مي دهد ، يك تعيين كننده اي است كه ممكن است بطور قابل توجهي به صحت و سازگاري اضافه
پس نه تنها ركوردهاي خوب بازرساني كه آنها را نوشته اند را محافظت مي نمايد بلكه در توافق با خط مشي
استانداردهاي يكنواخت ياري مي رساند.
هر كاري كه با نظارت استاندارد و يا كد،به بازرسي،آزمون و يا تست نياز دارد نيز ممكن است به ثبت
اطلاعات نيازمند باشد.
مهدی اژدری بازرسی فنی
1. شرايط عمومي
1-1 كاربرد . اطلاعاتي كه در اين راهنما آمده است براي مسئوليتها و وظايف عمومي بازرسان چشمي
جوش و همچنين كساني كه مسئوليتها و وظايف دقيقي كه در كد و استانداردهاي خاصي تعريف شده ، قابل
قابل اعمال به جوش تدارك ديده شده (VI) اجرا مي باشد. اطلاعات مربوط به روشهاي آزمون چشمي
است.بازرس بايد دانش هر يك از اصول و روشهاي آزمون موردنياز جهت يك جوش مشخص را داشته
باشد.مديريت و نظارت بازرسي بايد از اصول و روشهاي اعمال شده ،درك كافي داشته باشند و اين جزئي از
مسئوليتهاي آنان مي باشد. اين مسئوليت همچنين شامل شرايط و تاييديه بازرسان مي شود.در اين رابطه
كه (American Welding Society) تاييديه هاي موجود در استاندارد موسسه جوشكاري آمريكا
تاييد شده برنامه بازرسي جوشكاري است ،مورد استفاده قرار مي گيرد.
طراحي و ذكر خصوصيات مناسب مربوط به بازرسي چشمي بايد به عنوان قسمتي از قرارداد در نظر گرفته
شود. در غياب چنين ملزوماتي از سازنده بايد خواسته شود كه بصورت كتبي ،جزئيات روشهاي مورد استفاده
شامل روشهاي آزمون را تهيه كند.
استانداردهاي پذيرفته شده بايد از طريق سازنده و خريدار ، قبل از هر گونه شروع جوشكاري ، دقيقا درك و
تفهيم شود.اين مساله فقط به خاطر استفاده موثرتر از روشهاي آزمون نمي باشد بلكه براي جلوگيري از
بوجود آمدن ناسازگاري روي جوشكاري انجام گرفته است كه ايا جوشكاري رضايت بخش و بر طبق
خصوصيات ذكر شده در قرارداد بوده يا نه.
1-2 هدف . اين راهنما شامل زمينه اي از اصول ضروري براي پرسنلي كه بازرسي چشمي جوش را انجام
مي دهند، همچون توانايي ها و محدوديت هاي فيزيكي ، مثل دانش فني ، آموزش، تجربه، قضاوت و
تاييديه مي شود.اين راهنما اصولا يك معرفي از آزمونهاي چشمي مربوط به جوشكاري را در برمي گيرد. اين
بازرسي ها بر حسب زماني كه انجام مي گيرند در سه بخش طبقه بندي مي شوند:
1) قبل از جوشكاري )
2) در حين جوشكاري )
3) بعد از جوشكاري )
بازرسي چشمي ممكن است بوسيله افراد يا سازمانهاي مختلفي انجام گيرد.افرادي كه بازرسي چشمي را در
مراحل جوشكاري انجام مي دهند شامل جوشكاران ، ناظران جوش ، بازرس جوش كارفرما، بازرس خريدار
يا بازرس تنظيم كننده ، مي شوند.همچنين در اين جزوه در مورد وسايل و تجهيزات بازرسي چشمي كه
مكررا استفاده مي شود همچون وسايل اندازه گيري و دستگاههاي نشان دهنده مروري شده است.يك
بخش نيز در مورد ركوردهاي ثبت شده است وابعادي را كه در يك سند رسمي نتايج بازرسي چشمي بايد در
بازرسي چشمي جوش 88
٢
نظر گرفته شود را بيان مي كند. بالاخره اين راهنما مرجع يا مطالب بيشتري را در بر ميگيردكه ضرورت
هايي با جزئيات بيشتر را براي برنامه هاي بازرسي چشمي ويژه در اختيار قرار مي دهد.
-2 پيش نيازها
2-1 اطلاعات عمومي. همانند روشهاي ديگر بازرسي غير مخرب، پيش نيازهاي مختلفي وجود دارد كه
بايد قبل از انجام آزمون چشمي در نظر گرفته شود. بعضي از مشخصات بسيار رايج كه بايد در نظر گرفته
شود در پايين بحث شده است.
2-2 تيزبيني. يكي از پيش نيازهاي بسيار واضح اين است كه بازرس چشمي تيزبيني و دقت چشم كافي
براي انجام بازرسي داشته باشد. در اين مورد بايد بينايي كافي در دور و نزديك با استفاده از عينك يا بدون
آن در نظر گرفته شود.يك بازرسي چشمي دوره اي مستند از ملزومات بسياري از كدها و مشخصات مي
باشد و معمولا بعنوان تمرين خوبي در نظر گرفته مي شود. تست چشم (بينايي) بوسيله يك شخص
و يا كمك (CWI) به عنوان بازرس جوش تاييد شده AWS صلاحيت دار،يكي از پيش نيازهاي تاييديه
مي باشد. (CAWI) بازرس جوش تاييد شده
2-3 تجهيزات . آزمون هاي چشمي كه به استفاده از ابزار و تجهيزات ويژه اي نياز دارند، به كاربرد و
ميزان دقت مورد نياز براي بازرسي بستگي دارد.بعضي از ابزار ممكن است به خصوصيات خاصي قبل از
استفاده نياز داشته باشند مانند كاليبراسيون. اگر چه در اين راهنما بطور اجمالي درباره آزمون چشمي بحث
شده است ولي مفاهيم مختلف و تنوع زيادي در تجهيزات وجود دارد.
بعنوان يك قانون عمومي آن ابزاري كه با يك كد و مشخصات ويژه اي مطابقت مي كند، و براي اندازه
گيري با دقتي كه قابل پذيرش باشد يا با نياز بازرسي توافق كند مي تواند استفاده شود.
2-4 تجربه و كارآموزي . از ديگر پيش نياز ها اين است كه بازرس چشمي بايد دانش و مهارت كافي
بر انجام دقيق آزمون داشته باشد. دانش و مهارت از طريق تحصيل و يا كارآموزي بدست مي آيند. هر دو
روش بصورت (كلاسهاي آموزشي) و يا در كار مي توانند حاصل شوند. تنوع روشها و پروسه هاي كسب
كردن دانش و مهارت بسيارند ولي هنر خوب قضاوت كردن به راحتي و آساني بدست نمي آيد. بايد به افراد
مختلف فرصت كافي براي درك نكات كليدي راجع به آماده سازي اتصالات ، پيش حرارت جوشكاري،
مواد مصرفي جوش و ديگر مواد داده ، (Distortion) تغيير شكل جوش ، (Interpass) دماي بين پاس
شود. بعلاوه زمان داده شود تا با بسياري از انواع گوناگون ساخت آشنا شوند.
2-5 پروسيجرها . پيشرفت روشهاي استاندارد كه روش شناسي (متدولوژي) آزمون و ميزان پذيرش را
پوشش مي دهد ، يك تعيين كننده اي است كه ممكن است بطور قابل توجهي به صحت و سازگاري اضافه
پس نه تنها ركوردهاي خوب بازرساني كه آنها را نوشته اند را محافظت مي نمايد بلكه در توافق با خط مشي
استانداردهاي يكنواخت ياري مي رساند.
هر كاري كه با نظارت استاندارد و يا كد،به بازرسي،آزمون و يا تست نياز دارد نيز ممكن است به ثبت
اطلاعات نيازمند باشد.
مهدی اژدری بازرسی فنی
